De Volkskrant in de oorlog (2)

Van de volgende Volkskrant-pagina ben ik geschrokken.

Het is 22 juni 1941 en hoofdredacteur Vesters zit nog op zijn post. (Enkele weken later wordt hij gedwongen af te treden en wordt zijn plek ingenomen door NSB-man Van der Poel.)

Dan verschijnt op de laatste pagina, nummer 8, een qua stijl a-typische pagina. Negen foto's met begeleidende teksten. Het onderwerp is 'sluikhandel en clandestien slachten'.


Klik hier voor een pdf met deze krantenpagina.

De teksten zijn ontzettend antisemitisch. Er wordt onder andere gesproken over "Joden en hun handlangers" en "vijanden van de volksgemeenschap".


Deze ontzettend foute pagina puzzelde me. Ik had namelijk nog nooit iets gehoord en gelezen over de foute Volkskrant uit die tijd.

Dan zet prof. Joan Hemels (auteur van De emancipatie van een dagblad - geschiedenis van de Volkskrant, waarmee ik contact zocht ivm de zoektocht naar mijn opa) me op het goede spoor.

Hij vroeg zich af of de pagina in die maand wellicht ook in andere kranten is verschenen. Dan zou het volgens hem gaan om "een als matrijs aangeleverde pagina van een overheidsinstantie die aan ‘voorlichting’ (sic!) wilde doen".

En het heeft er inderdaad alle schijn van. Her en der is in 1941 een soortgelijke pagina gepubliceerd. Deze versie, die verscheen in de Katholieke Illustratie, wordt op dit moment op een Marktplaats-achtige site aangeboden voor 2,50 euro, met deze foto:



PS.1: De pagina in de pdf's is door mij in delen gescand en daarna digitaal in elkaar gezet. Een aandachtige kijker ziet kleine Photoshop-plekjes.

PS.2: Op 16 april 2011 wordt duidelijk wie de fotograaf is van dit materiaal. NSB-fotograaf Bart de Kok blijkt de maker te zijn. Zie de collectie die het Stadsarchief Amsterdam heeft gekregen (link)

PS.3. Het NIOD pakt mijn nieuws op: